jaioberri eta kolore

Landu dugun bezala, jaiotzetik umeak bere pertsepzio eta erantzun maila garatuz doaz. denbora pasa ala gero eta erantzu konplexuagoak izateko gai da eta horrez aparte errealitatea orokorrean hobeto ulertzeko gaitasuna  garatuz doa. Baina noiz hazten dira haurrek koloreak bereizten eta faktore horri abantaila ateratzen beren pentsamenduak zehaztasun handiagoarekin adierazi egin ahal izateko?

Esan genezake jaioberri denetik koloreak ezberdintzeko gai dela haurra, baina ez daki beren izen bitartez sailkatzen. Bi urte pasa direnean umeek  hazten dira koloreak identifikatzen baina fenómeno hau faktore ezberdin asko bultzatu egiten dute. Bere pertsepzio  maila eta kognitibismoa garatuz doazela, horrez aparte paper  garrantzitsua du sozialisazioa zeren koloreekin interaktuz gero eta errezagoa egiten dio haurrari kolore berak bereizi eta ezagutzea.

Ez du bakarrik eragina sozialisazioa  zeren umearen trebetasunak jolasen bitartez estimulatu egin dezakegu eta hórrela era zuzenago batean kolorekin interaktuatzea. Baina hori guztia alde batera utzita jakin beharra dago, zeren bere emozioak eta guztuak eragina dute koloren pertsepzioan.

ANOREXIA ETA BULIMIA NERABEZAROAN: ZER DIRA?

Anorexia nerbiosoa

Psikiatriako akademia amerikarraren hitzetan hauek dira anorexia nerbiosoa diagnostikatzeko irizpideak:
· Adinari eta neurriari dagozkion gorputz, pisu eta egoera fisiko normala mantentzeari edo minimotik pixka bat gora pisatzeari uko egitea.

· Pisua hartzeari beldurra izatea, pisu idealaz oso azpitik egonda ere, zure pisu beharra ikusteko gai ez izatea eta nahiz argal egon gehiago argaltzeko nahi asegaitza.

· Pisuaren eta gorputz irudiaren pertzepzio distortsionatua. Autoebaluazioan pisuak edo irudiak eragin desegokia izatea ukatu eta egoeraren larritasuna ezikusi bezala egin.

· Emakumeetan, hilerokoa ez ailegatzea, gutxienez hiru ziklotan zehar.

·Larruazala sikua eta lehorra eta lehen arrailak agertu.

·Ile finuaren (lanugo) agerpena gorputzaren zenbait alderditan: bizkarrean, izterretan, besoetan, aurpegian...

·Kolore horixka azalean zehar agertzen, batezere oinazaletan eta eskuetan.

Bulimia nerbiosoa

Diagnostikorako irizpideak (Psikiatriako Amerikar Akademia. DSM-IV, 1994).
· Betekadak sarritan.

· Pisu irabazia saihesteko, konpentsaziozko jokaera desegokietara maiz jotzea, esaterako norberak eragindako gonbitoak, laxanteak hartzea, diuretikoak, baraua edo neurriz gaineko kirola.

· Betekadak eta konpentsaziozko jokaerak, gutxienez astean bitan gertatzen dira, hiru hilabetean zehar.

· Autoebaluazioan eragin desegokia du gorputzaren pisuak.

· Deskribatutako asaldurak ez dira anorexiako faseetan soilik gertatzen.
·Jan osteko aitzakiak asmatu komunera joan ahal izateko
·Bakarrik elikagai dietetikoak edota grasarik gabekoak jatea (atrakoietan izan ezik)
·Ez sentitzea pozik zure egoera fisikoarekin.
Loditzeko beldur ikaragarria.

NOLA SAHIESTU PILULEN ARRISKUAK

¿Nola hartu behar dira pilula hauek, arriskurik gabe lo egokiaren helburua lortzeko?

• Zure ohiko medikuari galdetu zeintzuk diren hartu beharreko pastilak eta zein da zuk hartu beharreko dosia. 

•Inola ere hartu lo egiteko pilulak hartzearen ohitura, arazoarekiko erantzun tenporala bakarrik izango da.

• Ez nahastu inola ere edari alkoholikoak eta era honetako pilulak, nahaste honek kontzientziaren galera errazten du

•Kontuan hartu behar dugu, farmako bat izanik bigarrenaldiko efektuak dituela, beraz baten-baten sintoma izatekotan, berehala jo medikuarengana.

• Hasitako prosezu medikoak emaitzarik erakusten ez badu, esan medikuari tratamendua alda dezan, eta era naturalak errezetatzeko.

• Ez iezaiozu pilulak hartzeari batbatean utzi, guztiz eta era egokian utzi ahal izateko denbora behar duzu, Abstinentzia Sindromearen agerpena sahiesteko.   

Zer da Abstinentzia sindromea?

Abstinentzia-sindromea pertsona batengan adikzioa eragin duen substantzia  edo jarduera hartzeari/egiteari uzten denean sortzen den sintoma eta erreakzioen multzoa da.

Alkoholaren gehiegizko erabilerak, adibidez, tolerantziara, mendekotasun fisikora eta ondoko abtinentzia-sindrometara eramaten du. Abtinentzia-sindromea, batez ere, nerbio sistema zentrala hiperkitzikakortasun-egoeran mantentzen delako ematen da .

Sindrome hau gaixotasun psikologikoetan ere ager daiteke; hauen artean mendekotasun emozionala. Azken honetan ez dago droga edo sustantziekiko mendekotasunik baina bai beste pertsonekikoa, hori dela eta, sujetuak jasaten dituen min emozionalak min fisiko bihurtzen dira.

GENERO ROLAK

GENERO ROLAK

Gaur egun guztiok dakigun moduan gizartea rol batzuk finkatzen dute genero ezberdineta
duen eragina gizarte osora isalatu egin dezakegu. Genero rolak zekulako eragina dute gure egunerokoan baita gure bizitzan zehar. Rol horiek autodeterminatu egiten dute zelan izango garen, edo zelan sentidu edo zer egin behar dugu gure bizitzako egoera ezberdinetan.

Antzinaroan finkatzen ziren rolak gaur egungo antzekoak dira baina ez dira modu berdinean inposatzen. Gaur egun gizarte presioa sumatu egin dezakegu gure eguneroko erabakien inguruak ondorioak ateratzen dutenek.

Antzinaroak genero rolak oso matxistak ziren emakumea etxearen beharra asetu egin ehar zituen. Ama on bat izateko prestatu egin behar zen, ahalik eta seme alaba kopuru gehien izateazen beren helburua gizartearen iritzis. Hori alde batera ere bereizi egin ditzakegu gizonengan gizarte inposatzen zuen gizona izan behar zela etxera dirua sartzen zuena.

Gaur egun gizarte jarraitzen du presio sozial egiten baina ez hain modu bortitzean. Aurretik aipatutako rolak gaur egun inertzia dago horiek mantentzera. Egia da emakumea gero eta gehiago dagoela sartuta mundu laboralean, baina jarraitzen du etxeko egin behar gehienak egite, Beste aldetik langabezian bizi diren gizon asko depresio gogorrak dituzte bere burua balio gabe ikusten dutelako. Gizarteak buruan sartu di dirua eraman behar dutela etxera eta hori lortu ezean balio gitxiko gizonak direla sinarasten die.

Giza banakoak gai izan beharko lirateke presio sozialik ez eragitera eta pertsone inguruko aurreiritsirik ez izateko.